Vahşi kediler insanoğlunun tarih boyunca ilgisini cekmiş, halada çekmeye devam etmektedir.. Bugün ülkemizde vaşak, karakulak, saz kedisi, yaban kedisi ve iran leoparı olmak üzere beş vahşi kedi türü yaşamlarını zor koşullar altında devam ettirmeye çalışmaktadır. Zor koşul derken kötü hava koşullarından, avdan değil insan kaynaklı nedenlerden söz ediyoruz. Yaşam alanlarının daralması ve tarımda kullanılan zehirler ülkemiz vahşi kedilerinin soyunu tehdit ediyor. Vahşi kedilerle bilimsel araştırma yapmak kolay değil. Elosistemdeki sayılarının doğal olarak az olması, gece aktif olmaları ve kendilerini iyi gizlemeleri gibi nedenlerden dolayı kesin bilgi elde edilemiyor. Tavşanlar, küçük memeliler, yakalayabildikleri kuşlar,yılanlar ve kertenkeleler başlıca besinlerini oluşturuyor.
Vaşak (Lynx lynx)
Ülkemizde vahşi kediler arasında en bilinenirdir diyebiliriz. İnsanlardan uzak durmayı ve gece avlanmayı tercih ederler. Son zamanda fotokapan yöntemiyle görüntü alınan vahşi kedilerin başında gelir. Hafif sarımsı bej deri üzerinde çok sayıda benek vardır. Kendilerinden 3-4 kat büyükolan hayvanlara saldırabilirler. Ülkemizde parçalı yayılış gösterirler.
Saz kedisi (Felis silvestris)
Saz kedisi uzun bacaklı bir kedi türüdür. Boyu 50-75cm, kuyruğu ise 25-29cm kadardır. rengi genelde kum grisi ve sarımsıkahverengi arasında değişir. Kulak ucunda kıl vardır. Ormanlık alanlarda, sulak alanların kenarlarında ve çevresinde, çamurlu yerler ve saz bitkilerinin sık görüldüğü yerlerde yaşarlar. Saz kedileri terkedilmiş tilki, oklu kirpi ve porsuk yuvalarını kullanır. Beslenirken büyük kedilerin aksine çömelerek beslenirler.
Yaban kedisi (Felis chaus)
Ev kedilerinin vahşi olarak yaşayanıdır. Ev kedilerinden farkı; bacakları daha uzundur, kuyruklarında 3-5 halka bulunur, kuyrukları daha gürdür, vücutlarında kızılımsı renkte bölgeler bulunur ve kuyruk ucu genişleyerek biter. Kayalık ve ormanlık alanlarda yaşarlar.
Karakulak (Caracal caracal)
Kulak uçlarında siyah püskül en belirgin özelliklerindendir. Karakulaklar çevil kedilerdir ve iyi sıçrarlar. Özellikle kuş avlarken yükseğe zıplamalarıyla blinirler. Sırt kısımları kırmızımsı kahverengi, boyun karın ve bacaklarının iç kısımları beyazdır. Üst dudaklarının yan tarafında geniş siyah bir benek ve gözlerinden burnuna kadar uzanan siyah bir çizgi bulunur. Makiliklerde, çalılıklarda, kayalık alanlarda ve sıcak ve kurak iklimli yerlerde yaşarlar. Kendilerinden 2-3 kat büyük hayvanlara saldırabilirler.
İran leoparı (Panthera pardus saxicolor)
Soyları uzun süre önce tükendiği bilinmektedir fakat son yıllarda tekrar görülmeye başlanmıştır. Bu leoparın iranda yaşayanın bir alt türü olduğu genetik çalışmalar sonucu belirlenmiştir. Ülkemizde az da olsa yaşadıkları bilinmektedir. En son 2013 yılında Diyarbakırda birtanesi bulundu.
Kaynak: Bilim ve Teknik Aralık 2015.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder